රෝකුස් මුනිතුමාගේ බල්ලෝ, මාව කන්න එපා.

විවේකී ඉරිදා හැන්දෑවක්. දවස් හයක් තිස්සේ වැඩ කරලා කරලා ලැබෙන නිවාඩු දවසනෙ. කරුමෙ කියන්නෙ මේ මාසෙ පෝයත් ඉරිදාටම වැටිච්ච එක. ඉතින් ගිය ඉරිදා හැන්දෑවේ මමත් පවුලේ අනිත් අයත් වෙනසකටත් එක්ක මුහුද පැත්තෙ රවුමක් ගිහින් එන්න හිතුවා. ටික දුරක් ගියාට පස්සේ නොහිතූ විදිහට වාහන තදබදයකට මූණදෙන්න සිදුවුනා. වාහන තදබදයක්? මේ ඉඳලා හිටලා වාහන යන පාරක? මට මතුවුනේ ප්‍රශ්නාර්ථයක්. මම වටපිට බලද්දී තමයි ඈතින් පෙනෙන කොඩිගහ දැක්කෙ.

"අද දෑලතුරේ පල්ලියේ මංගල්ලෙද කොහෙද?"

"වෙන්න ඇති. මේ අගෝස්තු මාසෙනෙ. ඉස්සර අපේ අම්මලා අපිව එක්කගෙන එනවා මේ පල්ලියට. මේ පළාතෙම වතුර හොඳ නැති උනත් පල්ලියෙ ළිඳේ වතුර හොඳයි" කතාවට එක්කාසු උනේ අපේ තාත්තා.

වාහන තදබදය මැද්දෙන් හෙමින් හෙමින් ඉදිරියට ඇදෙන අතරේ ඒ කාලෙ ලබාපු අත්දැකීම් ගොඩාක් තාත්තගේ කටින් පිටවෙලා අවසානයි. ඊළඟ මොහොතේ අපි හිටියේ හරියටම පල්ලිය ඉස්සරහා. හරියටම කිව්වොත් පල්ලිය ඉස්සරහා තිබ්බ ප්‍රතිමාව ඉස්සරහා. "අර අර ඉන්නෙ රෝකුස් මුනිතුමා" තාත්තා කෑගැහුවත් මම ඒ පැත්ත බැලුවෙ නැත්තෙ පාරෙ කල්පනාවෙන් යන්න ඕනා නිසා.

"අර අර එතනම බල්ලත් ඉන්නවා"

"බල්ලා? මොන බල්ලාද?" මටයි අනිත් අයටයි හරිම ප්‍රශ්නාර්ථයක්. මොන බල්ලෙක් ගැනද මේ කියන්නෙ?

"ඇයි රෝකුස් මුනිතුමා ගාවින්ම බල්ලාවත් අඹලා තිබ්බෙ. දැක්කෙ නැද්ද?"

"මම ඔච්චර දෑලතුරේ පල්ලි ආවට කවදාවත් බල්ලෙක් දැක්කෙ නෑනෙ" එහෙම කිව්වෙ අපේ අම්මා.

"රෝකුස් මුනිතුමා ගැන කියද්දිම බල්ලා ගැනත් කියවෙනවනෙ. ඇයි බල්ලෙක් කන්න එද්දි රෝකුස් මුනිතුමාගේ බල්ලෝ, මාව කන්න එපා කියලා හිතුවාම බල්ලා කන්නෙ නෑ කියන්නෙ"

"මොකක්? මම එහෙම කතාවක් අහලාම නෑනෙ."

තාත්තා ඇරෙන්න කවුරුවත් එහෙම කතාවක් දැනගෙන ඉඳලා නැති බව පෙනුනා. අපි හැමෝම තව පැහැදිලි කිරීමක් බලාපොරොත්තු උනා.

"පොඩි කාලෙ අම්මලා අපිට කියලා දීලා තිබ්බෙ බල්ලෙක් කන්න ආවොත් එහෙම හිතන්න කියලා"

"ඒ උනාට තාත්තෙ, ඔයා ඒක අපිට කියලා දෙන්න පරක්කු උනා වැඩී. මාව බල්ලෙකුත් කෑවනේ"

"ඉතින් මොකක්ද ඔය මුනිතුමාගේ ජීවිත කතාව? කොහොමද බල්ලෙක් සම්බන්ධ වෙන්නෙ?" තාත්තාට තවත් ප්‍රශ්න දෙකක්ම යොමුවුනා.

ඒවාට උත්තර දෙන්න නම් තාත්තා දැනගෙන හිටියේ නෑ. ඉතින් මම ගමන ගිහින් ආවෙම ඒ ගැන හොයනවා කියන බලාපොරොත්තුවෙන්මයි. ඒ විදිහට හොයාගත්තු කතාව ඔන්න හැමෝටම කියන්න යන්නෙ කට්ටියම හරිබරි ගැහිලා වාඩිවෙන්නකො ඉතින්.

රෝකුස් කියන්නෙ ප්‍රංශයේ වෙරළාසන්න නගරයක්වූ Montpellier වල ආණ්ඩුකාරයාගේ පුතා. දරුවන් නැති කමින් අවුරුදු ගණනාවක් දෙවියන්ට යාච්ඤා කරමින් බාරහාර වෙමින් හිටපු ආණ්ඩුකාර බිරිඳගේ වඳභාවය නැතිකරමින් පුංචි රෝකුස් මෙලොව එළිය දකින්න්නෙ කුරුසයක් හැඩැති උපන් ලපයක් පපුවේ දරාගෙන. ඉතා භක්තිවන්ත කාන්තාවක්වූ ඔහුගේ මව සතියට දෙවරක් නිරාහාර ශීලය රැක්කාලු. පුදුමයට කාරණාවක් වන්නේ ඇය නිරාහාරව සිටින දිනවලදී ළදරු රෝකුස් ඇගෙන් කිරි උරා බී තිබෙන්නෙ දවසට එක්වරක් පමණක් වීමයි.

සියල්ල දිළිඳුන් වෙත

කාලය ගතවෙද්දී කුඩා දරුවෙකුව සිටි රෝකුස් තරුණයෙකු බවට පත්වුනා. රෝකුස්ට වයස විස්සක් වෙද්දි ආදරණීය දෙමව්පියන් ඔහු හැරයනවා. පියා මිය යන්නේ ලෙඩ ඇඳේ සිටම රෝකුස් මීළඟ ආණ්ඩුකාරයා ලෙස අභිෂේක ගන්වමින්. එහෙත් මවුපියන්ගේ මරණින් පසු පියාගේ වස්තුවෙන් සුඛෝපභෝගී ආණ්ඩුකාර ජීවිතයක් ගෙවීමට ඔහු අසා කරන්නේ නෑ. ඔහු තමන් සතු සියල්ල දිළිඳුන් වෙත නොමසුරුව පරිත්‍යාග කරනවා. ඔහුගේ ඊළඟ අභිප්‍රාය වන්නේ රෝමය වෙත දුගියෙකු ලෙස වන්දනා ගමනක් යාමයි.

මේ කාලයේම තමයි යුරෝපීයයන් මිලියන ගණනක් මරු තුරුලට යැවූ බ්ලැක් ඩෙත් (Black Death) වසංගතය පැතිරයන්නේත්. රෝකුස් තරුණයා ඉතාලිය වෙත ළඟාවෙද්දි ඉතාලිය වසංගතයට ගොදුරු වෙලා අවසානයි. දහස් ගණනක් ලෙඩුන්ගෙන් ඉතාලියේ රෝහල් පිරී ඉතිරී යනවා. වන්දනා ගමන පසෙක දමන රෝකුස් ඔවුන්ට ඇප උපස්ථාන කරනවා. ඔවුන් වෙනුවෙන් යාච්ඤා කරනවා. ඒ වගේම ඔහු විසින් කුරුසේ ලකුණ නළලේ ඇඳ ආශිර්වාද කළ රෝගීන් ආශ්චර්යමත් ලෙස සුවය ලබනවා.

වන්දනා ගමන පසෙක දමන රෝකුස් ඔවුන්ට ඇප උපස්ථාන කරනවා

බ්ලැක් ඩෙත් වසංගතයේ පැතිරයාම

පුරාවෘත්ත වල සඳහන් ආකාරයට රෝගීන් වෙනුවෙන් කළ මෙහෙය නිසා ඇන්ග්ලේරියා නගරයේ කාදිනල් තනතුර (cardinal of Angleria in Lombardy) දැරීමේ වරම රෝකුස්ට ලැබෙනවා. එසේ අභිශේක ලැබීමේදී නළලේ සටහන් කළ කුරුසිය එතුමා මැරෙනතුරා නොමැකී පැවතුන බවත් සඳහන් වෙනවා. ඒ කෙසේ වෙතත් රෝගීන් වෙනුවෙන් කළ කැපකිරීම් අවසාන වෙන්නේ රෝකුස් කාදිනල් තුමාත් රෝගියෙක් කරවමින්. ඒ කාලයේ වසංගත රෝගීන්ට අත්වූ ඉරණම, එනම් ජනාවාසයෙන් පිටුවහල් කිරීමේ දඬුවම රෝකුස් කාදිනල් තුමාටත් උරුම වෙනවා. එතුමා නගරයෙන් ඈත කැලෑවට පිටුවහල් කරනු ලබනවා.

කැලයේදී නවාතැන් ගැනීම සඳහා අතුඉති වලින් කුඩා මඩුවක් ඉදිකරගැනීමට තරම් එතුමා ශක්තිසම්පන්න උනා. ඒත් දිනපතා ආහාර ජලය කොහෙන් නම් හොයාගන්නද? ඇරත් රෝගීවෙලා ඉද්දි. දහස් ගණනක් ලෙඩුන් සුවපත් කළ එතුමාට මඩුවක් තුළ වැතිරිලා, රෝගයෙන් මිය යෑමට පෙර ආහාර හා ජලය නොමැති කමින් මිය යාමටයි සිදුව තිබුනෙ.

ඒත් 'කවුරු අහක බැලුවත් දෙවියෝ අහක බලන්නෙ නෑ' කියමන සනාත කරමින් මඩුව අසලින් ජල උල්පතක් මතුවෙනවා. රෝකුස්තුමා එයින් ජල පිපාසාව සංසිඳවා ගන්නවා. තවත් මොහොතකින් එතුමා සමීපයට දුවගෙන එන්නෙ බල්ලෙක්. නිකම් නෙමෙයි පාන් කැබැල්ලකුත් කටේ රඳවාගෙන. ඒ පාන් කැබැල්ලෙන් රෝකුස් තුමාගේ කුසගිනි නිවෙනවා. මේ විදිහට රෝකුස් තුමාට සනීප වෙනකන් දිනපතා ඔහුව පෝෂණය කරන්නෙ බල්ලෙක්. ඒ බල්ලා අයිතිව ඉඳලා තියෙන්නෙ වනාන්තරයෙන් එහා නිවසක ප්‍රභූවරයෙක් වෙච්ච Gothard Palastrelli ට. තවත් පුදුම හිතෙන කාරණාවක් වෙන්නෙ රෝකුස් තුමා ආහාර ගන්නා අතරතුර බල්ලා විසින් ලෙවකනු ලැබූ තුවාල සුව වීමයි.

ඔහුව පෝෂණය කරන්නෙ බල්ලෙක්

දිනපතා යම් කාලවේලාවක් අතරතුර තම දඩයම් බල්ලා අතුරුදහන් වන බව තේරුම්යන ප්‍රභූවරයා ඌ කොහේ යන්නේදැයි විමසිලිමත් වෙනවා. දිනක් බල්ලා පසුපස කැලෑ වදින ප්‍රභූවරයා දකින්නෙ රෝගයෙන් ඔත්පලව සිටින රෝකුස්තුමාව. ඔහු එතුමාට උපස්ථාන කිරීම ආරම්භ කිරීමත් එක්ක ඉතා ඉක්මණින් සම්පූර්ණ සුවය ලැබීමට හැකිවෙනවා.

සුවය ලැබූ පසු එතුමාගේ අදහස වන්නේ තම උපන්ගම වෙත නැවත යාම. ඒ වනවිට එතුමාගෙන් හිස්වූ ආණ්ඩුකාර ධූරයට එතුමාගේ මාමා කෙනෙක් පත්වෙලා තිබුනා. Montpellier වෙත එන රෝකුස්තුමාව ජනතාව මහත් හරසරින් පිළිගත්තාද? නෑ. එතුමාව මාමාගේ අණින් සිරභාරයට ගැනෙනවා. ඒ ඔත්තුකරුවෙකු ලෙස වරදවා වටහා ගැනීමෙන්. තම අනන්‍යතාව පෙන්වා එයින් මිදීමට හැකියාව තිබුනත් එසේ නොකර අවුරුදු පහක් සිරබත් කෑමට එතුමා පෙළඹුනේ ඇයි කියන එක ප්‍රෙහේළිකාවක්. අවුරුදු පහ අවසානයේ එතුමා මියයනවා.

මළසිරුර වැළලීමට යන සේවකයෝ පපුවේ තිබූ උපන් ලපය දකිනවා. මෙබඳු උපන් ලපයක් හිමිව තිබුනේ කාටදැයි ඔවුන් දැනසිටියා. මීට අමතරව එතුමාගේ මරණින් පසු දේව දූතයෙකු විසින් හිස යට තබා ගිය නම සඳහන් රන් පුවරුවකින් අනන්‍යතාව හෙළිවූ බවටත් කතාවක් තියෙනවා. ඒ කොහොම වෙතත්  තමුන්ට උරුමව තිබූ සුඛෝපභෝගී ජීවිතය පසෙකලා රෝගීන් වෙනුවෙන් කළ කැපකිරීම තමයි එතුමාව ශුද්ධවන්තයෙක් වීම දක්වා ගෙනියන්නෙ.

ශු. රෝකුස් මුනිතුමා

කිතුනුවෝ අදටත් වසංගත රෝගවලදී වගේම තමුන්ගේ සතුන් ලෙඩවූ විටදී එතුමාගේ පිහිටාශිර්වාද පතනවා. ඒ වගේම බල්ලන්ගේත් අයුතු චෝදනාවලට ලක්වූවන්ගේත් ආරක්ෂක සාන්තුවරයා වශයෙන් සළකන්නෙ ශු. රෝකුස් මුනිතුමාවයි.

මූලාශ්‍ර :

• http://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Roch
• http://en.wikipedia.org/wiki/Montpellier
• http://en.wikipedia.org/wiki/Black_Death