කුලේ මාමා සමඟ නැගිටිමු

'කුලේ මාමා', නම කියූ සැණින් අහල පහල ගමේ ගොඩේ කොයි කවුරුත් ඔහු හඳුනයි. ගමේ තිබූ එක් වෙළඳසලක හිමිකාරීත්වය දැරීමටත් වඩා ගමේ තිබූ එකම එක මරණාධාර සමිතියේ සභාපති වීම ඔහුගේ ප්‍රසිද්ධියට බලපෑ විශාලම කාරණාව විය. මීට අවුරුදු කීපයකට පෙර කුලේ මාමා  ඇතුළු ගමේ කීපදෙනෙකුගේ යෝජනා ස්ථිරත්වයෙන් ආරම්භ වූ මරණාධාර සමිතියේ මුල්ම සභාපතිවරයා වූයේ කුලේ මාමාය.

සමිතිය ආරම්භ කිරීම සඳහා ඔහු ගත් අපමණ වෙහෙස දුටු ජනතාව නිතරඟයෙන් සභාපති පුටුවේ වාඩිවීම වරදක් ලෙස නොදැක්කෝය. එමෙන්ම මාසික සාමාජික මුදල් අය කරගැනීමද කුලේ මාමා කරන්නට යෙදුණු විට භාණ්ඩාගාරික තැන වත් ඊට විරුද්ධව කට නොසෙල්වූයේය. කුලේ මාමා තමන්ට රිසි පරිදි වසර කීපයක්ම සභාපති තනතුර දරමින් භාණ්ඩාගාරික තනතුරේ වැඩත් කළේය. සෑම වාර්ෂික මහා සභා රැස්වීමකදීම ඔහු ඊළඟ වසර සඳහා නිතරඟෙන් පත්වූ සභාපතිවරයා විය.

කාලයාගේ අවෑමෙන් සමිතිය මඳින් මඳ වර්ධනය විය. කුලේ මාමා සමිතියේ මුදල් වෙළඳසලේ කටයුතු සඳහා පාවිච්චි කරන බවට තැන තැන කසුකුසු මතුවිය. අවුරුදු දහයක් දොළහක් තිස්සේ නිතරඟයෙන් පත්වීමත් විවේචනයට ලක්විය. ඒත් කුලේ මාමාගේ හිතවතුන් කියාසිටියේ කුලේ මාමා සමිතිය ආරම්භ කිරීමට ගත් මහන්සිය නිසා එසේ සිටීම සාධාරණ බවයි. එමෙන්ම සභාපති තනතුරට තරඟයක් පැවැත්වීම අවනම්බුවක් බවටත් ඔවුන් විශ්වාස කළෝය.

ඒත් කුලේ මාමාට වැඩිකල් මේ සෙල්ලම කරන්න ලැබුනේ නැත. ගමේ සිටි මැදිවියේ රජයේ සේවකයෙකු වූ රන්ජිත් අන්කල් මේ ගැන සමිති වාර කීපයකදීම තම විරුද්ධත්වය පළ කළේය. ඔහු වටා සිටි එම මතයම දැරූ වැඩිහිටි පිරිස කෙමෙන් වර්ධනය විය. නැඟී එන කුඩා ව්‍යාපාරිකයෙකු වූ රතු මහත්තයා ඇතුළු තරුණ පිරිසද එක හඬින් කුලේ මාමාගේ සභාපති කෙරුවාවට විරුද්ධ විය.

අවසානයේදී බහුතර මතයට හිසනමා කුලේ මාමා පල්ලම් බැස්සේ කිසිවක් කරකියාගත නොහැකිවීමෙනි. තරඟ කර පුටුව ලබාගැනීමේ අදහසද ඔහු අතහැර තිබිණි. සිදුවූ ලජ්ජාව ගැන තරහින් පුපුරමින් සිටි ඔහුගේ ඉහමොළ රත්වූයේ සභාපතිකම නැතිවුවොත් වෙළඳසල පවත්වාගෙන යාමට අවශ්‍ය මුදල් නොලැබෙන බව සිහිපත් වීමෙනි. මෙතෙක් යෙදවූ මුදල් ඉක්මණින් නැවත දියයුතු බවත් නැවත පොලී රහිතව මුදල් ලබාගත නොහැකි බවත් සිහිවී ඉහෙන් කනෙන් දහදිය ගලන්නට විය.

 "මෙදත් සභාපති මම තමයි" ඔහු වෙළඳසලට පැමිණෙන සැමටම මතක් කර සිටියේය.

සභාපති තනතුරට රන්ජිත් අන්කල් සුදුසු බව ගමේ වැඩිහිටි පිරිසකගේ මතය විය. ඒ ආරාධනාව පිළිගත් ඔහු සභාපති තරඟය සඳහා ඉදිරිපත් වීමට කැමැත්ත පළ කළේය.

රන්ජිත් අන්කල්ගේ ආගමනයත් ඔහුගේ පිරිසත් දැකීමෙන් වඩාත් කලබල උනේ කුලේ මාමා නොව රතු මහත්තයාය. ගම්මු තමන් තෝරාගනු ඇතැයි බලාපොරොත්තුවෙන් කෑමොර දුන් ඔහුට මෙය අතුල් පහරකි.

රන්ජිත් අන්කල්ට විරුද්ධව රතු මහත්තයාගේ කුටු කුටු ගෑම අවසන්වූයේ ඔහුව පත්කරගැනීමට පිරිසක් කැමති වීම මඟිනි. වැඩිහිටි පිරිස රන්ජිත් අන්කල් තෝරාගද්දී තරුණයෝ රතු මහත්තයා අසල නැවතුණහ.

ඉතිහාසයේ පළමුවරට මරණාධාර සමිතියේ සභාපති තනතුරට ඡන්ද විමසීම කතිකා කරගත් පරිදිම සිදුවූයේය. සියල්ල අවසානවී ඉතිරිව තිබුනේ අවසාන ප්‍රතිඵල ප්‍රකාශ කිරීම පමණි.

ගමේ වැඩිහිටියන්ගේ සහයෝගයෙන් රන්ජිත් අන්කල් ලබාගත් ඡන්ද ප්‍රමාණය ඉක්මවා යාමට කෑ මොර දුන් රතු මහත්තයාට නොහැකිවී තිබිණි. නමුත් කුලේ මාමා පහසුවෙන්ම ඒ දෙදෙනා ඉක්මගොස් තිබුණේ වෙළඳසලෙන් ණයට බඩු ගත් බඩු ගන්නා සියල්ලන්ගේම ඡන්ද කවදත් පහසුවෙන්ම ඔහු කරා ඒම නිසාය.