දන්සල යකා වෙච්චි හැටි.

කාලෙකට ඉස්සර, එකමත් එක කාලෙක, ලෝක ප්‍රසිද්ධ චිත්‍රශිල්පියෙකුට ඕන උනාලු යකෙකුයි දේවදූතයෙකුයි එකට ඉන්න චිත්‍රයක් අඳින්න. මේ චිත්‍ර ශිල්පියා තම නිර්මාණකරණය සඳහා පාවිච්චි කළෙත් අපූරු ක්‍රමයක්. ඔහු මුලින්ම තම හිතේ චිත්‍රය නිර්මාණය කරගත්තා. ඊළඟට හිතේ මැවුනු රූප සැබෑ ජීවිතයෙදි හොයලා ඒ දිහා බලාගෙන තමයි නිර්මාණය බිහි කළේ. කෙටියෙන් කිව්වොත් හිතේ මැවුනු පුද්ගල රූප වලට සමාන පුද්ගලයින් දිහා බලාගෙන ඔහු චිත්‍ර නිර්මාණය කළා.

යකාගෙයි දේවදූතයාගෙයි චිත්‍රය හිතේ ඇඳගත්තට පස්සේ ඔහුගේ අවශ්‍යතාවය උනේ ඔහු හිතින් මවාගත් යක්ෂයාටත් දේවදූතයාටත් රූපයෙන් සමාන පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකු හොයාගැනීම. එදා සිට ඔහු කෑවෙ බිව්වෙ පාරෙ තොටේ ඇවිද්දෙ කොයි මොහොතක ඒ රූපයන් දැකීමට ලැබෙයිදෝ විමසිලිමත් වෙමින්. හරියට අර 'නිධානය' කතාවෙදි උපන් ලප තියෙන කෙල්ලව හෙව්වා වගේ.

මාස කිහිපයකට පසු දිනක උදෑසන පල්ලියට යමින් සිටි ඔහුගේ මුහුණ තවත් මුහුණක් ඉදිරියේ නතර වෙනවා. ඔහුගේ දෙනෙත් …ප්‍රීතියෙන් ඉපිලෙනවා. ඔහුට මුණගැසෙන්නෙ සුරූපී තරුණයෙක්. පැහැපත් සමකින් හා රන්වන් පැහැති බොකුටු කොණ්ඩයකින් සමන්විත වෙච්ච ඔහුගෙන් දිස්වුනේ වෙනත් කිසිම කෙනෙකුගෙන් දැකිය නොහැකි ශාන්ත බවක්. ප්‍රීතිමත් බවක්. ඔව්. ඔබ හරි. ඒ තමයි ඔහුගේ චිත්‍රයේ දේව දූතයා. ඉල්ලීමට සතුටින් එකඟවන දේවදූතයා මුදල් ප්‍රතික්ෂේප කරනවා. ශිල්පියා චිත්‍රයේ අඩක් නිම කරනවා.

මීළඟ කාර්‍ය්ය යක්ෂයාගේ රූපය සෙවීම. එහෙත් ඔහු සිතූ තරම් ලේසියෙන් යක්ෂයා ඔහු සොයා එන්නේ නෑ. ඔහු කලින් තිබූ උනන්දුවටත් වැඩි උනන්දුවකින් සෙව්වත් යක්ෂයාට සරිලන රුවක් මුණගැසෙන්නේ නෑ. දින, සති, මාස වලින් පමණක් නොවන අවුරුදු වලින් ගණින තරමටම කාලය ගෙවී යනවා. ඒ අතර ඔහුට වාසස්ථාන වෙනස් කරන්නටද සිදුවෙනවා.

ඒත් අවසානයේ සිතේ සිටි යක්ෂයා ඔහු නෙත ගැටෙනවා. ඒ දේවදූතයාගේ හමුවෙන් වසර දහයකට විතර පස්සෙ. එතරම් විරූපී, පිළිකුල් භයානක පෙනුමක් ඇති මිනිහෙක් මෙතරම් කලක් ඔහුට මුණගැසී තිබුනේ නෑ. මත්වී පාරක් අයිනේ කාණුවක වැටී නිදා සිටි යකා දෙස ඔහු බලන්නෙ ප්‍රීතිමත් මුහුණෙන්. වසර දහයක් ගෙයි මුල්ලේ සිටි මගේ නිර්මාණයට නැවත පණදෙන්න හැකිවේවි.

චිත්‍රය නිමවනතුරු යකාව එක ඉරියව්වක තබා ගැනීමටම විශාල වෙහෙසක් ගැනීමට සිදුවුණා. නමුත් අවසානයේ ශිල්පියාගේ ආශාව මුදුන් පත්වෙනවා. මැනවින් නිමාකළ චිත්‍රයක්. සියල්ල හිතුවාටත් වඩා හොඳින්. මගේ හොඳම නිර්මාණය.

යක්ෂයාට පොරොන්දු වූ මුදලට අමතරව සංතෝසමක්ද මිට මෙලවීමට තරම් ශිල්පියා සන්තෝසෙන්. මුදල ගත් යකාගේ දෑස කඳුලින් තෙත් වෙනවා.

"මම මීට කලින් වතාවකත් චිත්‍රයකට පෙනී ඉඳලා තියෙනවා. ඒ කාලෙ මම හිටියෙ සරගෝසා වල. මම හරිම හැන්ඩි කොල්ලා. මම එදා මුදල් ගත්තේ නෑ. ඒත් අද මුදල් නැතිව බැරි තත්වයට පත්වෙලා."

සරගෝසා? දෙදෙනාගේම ඇස් එකට හමුවෙනවා. ශිල්පියා ඔහු හඳුනාගන්නවා. මේ එදා දේව දූතයා වෙච්චි තරුණයාම නේද? තරුණයා එදා සිට අද දක්වා සිදුවූදේ වමාරනවා. තමුන් නරක මිතුරන් ඇසුරට වැටුණු හැටි. එතනින් මත්ද්‍රව්‍යය වලට ඇබ්බැහි වෙච්ච හැටි. ජීවිතේ කාලකන්නි වෙච්චි හැටි. සියල්ල තේරුම් යද්දි ඔහු විනාශ වී අවසානයි. දේවදූතයෙකුට සමාන රුවක් තිබූ ඔහු යක්ෂයෙකු වී අවසානයි.

කොහොම කොහෙන් ඇහුවාද මතක නැති මේ කතාව මට ආයෙත් මතක් උනේ මෙදා පාර වෙසක් එකට දන්සලකට ගියාට පස්සෙ. මීට අවුරුදු කීපයකට කලින් මම වෙසක් දන්සලකට ගිය හැටි තමයි මුලින්ම මතක් උනේ. එදා දන්සලේ කෑම බොහෝම ප්‍රණීතව තිබුනා. හොඳින් පිළියෙල කරපු බත් එක්ක පරිප්පු, සීනි සම්බෝලා, අච්චාරු, පපඩම්, කිරි කොස්, කරවල මයියොක්කා කියන ව්‍යාංජන ඔක්කොම තිබුනා. බොහෝම පිරිසිදුවට රහට. මම මෙතුවක් කල් කාපු හොඳම දන්සල හැටියටයි ඒක මතකයේ තිබුනෙ.

ඒ මතකයත් ඇතිව ගිය අපිට ඒ දන්සලම නැවත හමු උනා. බොහෝම ප්‍රීතියට පත්වෙච්ච මම පෝලිමේ දිග පිළිබඳව සිතීම අමතක කළේ පරණ රහ මතක්වීමෙන්. ඒත් ඇතුළට යද්දිම බලාපොරොත්තු සුන් උනා. මෙලෝ රහක් නැති බෙරිවෙච්ච බතකුයි, සීනි සම්බෝලා චුට්ටකුයි, අන්නාසි කෑල්ලකුයි විතරයි තිබුනෙ. දන්සල පටන් ගත්තු ගමන්ම වගේ. ඒවත් ඕනෑවට එපාවට. දන්සල් දුන්නා යැයි රටට පේන්නට දෙන මෙවැනි දන්සල් වලින් නම් පලක් නැති බව එවලෙම හිතුනා. මේක දන්සල් දෙන්නන්ගේ වරදද? නැතිනම් රටේ ආර්ථිකයේ වරදද? සිතා බැලිය යුතුයි.