පාප්තුමා 3

මේ ලිපි මාලාවට පාඨක ප්‍රතිචාර බොහොම අඩුයි වගේ. ඒත් කලින් ලිපි දෙකේදි හසිත, සෙන්නා වගේම විචාරක මහත්මයාත් අහපු ප්‍රශ්න නිසා තවත් ලිපියක් එකතු කරන්න හිතුනා. කලින් ලිපි දෙක නොකියවපු කෙනෙක් ඉන්නවානම් පාප්ධූරයේ ඉතිහාසයත් පාප්තුමෙක් තෝරන නිලවරණය පිළිබඳ විස්තරත් බලලාම එන්න. උත්තර වලින් පස්සෙ බලන්න පුලුවන් පින්තූරු ටිකක් විස්තරත් එක්ක.

හසිත කිව්වනෙ අතේ ඇඟිලි ගාණට සිද්ධ වුනත් ඉල්ලා අස්වීම් ගැන කියන්න කියලා. වර්තමානයේ නම් පාප්තුමෙකුට ඉල්ලා අස්වීමට හැක්කේ එතුමාගේ නිදහස් කැමැත්ත වගේම ඉල්ලා අස්වීමට හේතුව පැහැදිලිව ඉදිරිපත් කිරීමෙන් පමණයි. පාප්තුමාගේ ඉල්ලා අස්වීම භාරගන්න නිල වශයෙන් කවුරුත් නම් නොකළත් ධූරය හැරයනවිට අඩුම ගානේ කාදිනල්වරුන්ටවත් දන්වා යෑම සුදුසු බවයි බොහෝ දෙනා කියන්නෙ. මේ ඉල්ලා අස්වීම් දිහා බලපුවාම එක් එක් කාලවලදී කිතුනු සභාවේ පිරිහීමත් මැනවින් නිරූපණය වෙනවා. ඉල්ලා අස්වීම් ගැන කියනවානම් පිළිගත් හා පිළිනොගත් වශයෙන් දෙකොටසක් තියනවා. ලිපිය කියෙව්වාම පැහැදිලි වෙයි. 

ඇත්තම ඉල්ලා අස්වීම් විදිහට පිළිගන්න පුලුවන් එව්වා වෙලා තියෙන්නෙ ක්‍රි.ව. 1000ත් 1400ත් අතර. පළමුවෙනි එක තමයි Benedict IX ගේ ඉල්ලා අස්වීම. Benedict IX කියන්නෙ ඉතිහාසයේ පත්වෙච්ච වයසින් අඩුම පුද්ගලයා (පාප්ධූරයට පත්වෙනකොට වයස 11ත් 20ත් අතර  ඇතැයි සැළකෙනවා.) වගේම පාප්ධූරය විකුණන්කෑ එකම පුද්ගලයාද වෙනවා. කසාදයක් බැඳගෙන සල්ලිකාර ජීවිතයක් ගතකරන්න හිතගිය හින්දම තමුන්ගෙ බාප්පා කෙනෙකුගෙන් සල්ලි අරන් පාප්ධූරයෙන් ඉවත් වෙනවා. බාප්පා මොකටද පාප්කම අත්හරින්න සල්ලි දුන්නෙ කියලා හිතෙනවා නේද? ඒ මොකද දන්නවද Gregory VI විදිහට ඊළඟට පත්වෙන්න ඕනා වෙච්ච නිසා. ඒත් සල්ලි දීලා ගත්තු පාප්කම තියාගන්න නොලැබෙන්නෙ Benedict IX ට තෙල ගහලා ඉල්ලා අස්කෙරෙව්වා කියලා චෝදනා එන නිසා. ඒ නිසාම Gregory VI ත් ඉල්ලා අස්වෙනවා. ඒවගේම Benedict IX ටත් තමුන් බලාපොරොත්තු වෙන ජීවිතය නොලැබෙන්නෙ පෙම්වතිය ඔහු හැරයාම නිසා.

ඊළඟට Celestine V පාප්තුමාත් ධූරය අතහරිනවා. හේතුව තව පිළිතුරකට සම්බන්ධ නිසා මෙතන කියන්නේ නෑ. අන්තිමටම ඉල්ලා අස්වෙලා තියෙන්නෙGregory XII පාප්තුමා ඒ පාප් නිලවරණයේ තිබිච්ච දෝෂ නිසා. 

අනිත් කොටස තමයි ඉල්ලා අස්වීම් ඉදිරිපත් කළත් ඒවා නිල වශයෙන් සිදුවී නැති අවස්ථා. පළවෙනි අවස්ථාව තමයි ප්‍රංශ විප්ලවය කාලෙදි තමන්ව අත්ඩංගුවට පත්වුවොත් ධූරයෙන් ඉල්ලා අස්වූවායැයි සළකන ලෙස 7වන පියුස් පාප්තුමා ලියපු ලිපිය.දෙවන ලෝක යුද්ධ කාලෙ පාප්ධූරය දරපු 12වන පියුස් පාප්තුමාත් ඉල්ලා අස්වීමේ ලිපියක් ලියා තිබෙනවා. යම් හෙයකින් තමන්ව නාසි අත්ඩංගුවට පත්වුවොත් ධූරය හැරගියා ලෙස සැළකීමටත් ඒ වෙනුවට නව පාප්තුමෙකු පත්කරගැනීමටත් අවසර දෙමින්. ඊළඟ අවස්ථාව බොහොම මෑතක සිදුවෙච්ච දෙයක්. තමන් යම් රෝගාබාධයකට ලක්වී ධූරයේ වැඩකටයුතු කළ නොහැකි තත්වයට පත්වූවොත් තමන් ඉල්ලා අස්වූවායි සළකන ලෙස ඉල්ලමින් දෙවන ජුවාම් පාවුළු පාප්තුමාද ඉල්ලා අස්වීමේ ලිපියක් ලියා තිබෙනවා. නමුත් මේ කිසිවක් ඉල්ලා අස්වීම් ලෙස නිල වශයෙන් පිළිගන්නේ නෑ.

ඊළඟට සෙන්නා කිව්වනෙ පාප්ධූරයට පත්වෙච්ච ගිහි අය ගැන කියන්න කියලා. ඒත් ගිහියො කවුරුත් මේ වෙනතුරු පත්වෙලා නෑ. නමුත් කාදිනල් නොවන බිෂොප්වරු හා පියතුමන්ලා පත්වී තිබෙනවා. කාදිනල් නොවී පාප්තුමෙක් වීමෙත් ධූරය හැරයාමෙත් උදාහරණයක් හැටියට  Celestine V පාප්තුමාව හඳුන්වන්න පුලුවන්.එතුමාගේ කථාව බොහොම දුක්බර කතාවක්. ඒක තව ටිකකින්. ඊළඟට 5වැනි ක්ලෙමන්ට් පාප්තුමාත් ධූරයට පත්වන විට රදගුරුතුමෙක් පමණයි. ප්‍රංශ කාදිනල් වරුන් හා ඉතාලි කාදිනල්වරුන් දෙපිලකට බෙදීම නිසා 2/3ක් ලබා ගන්න කිසිම කාදිනල්වරයෙකුට අවස්ථාවක් ලැබුනෙ නෑ. මේ නිසාම ඒ කාලෙ ප්‍රසිද්ධියට පත් රදගුරුතුමෙක් 5වැනි ක්ලෙමන්ට් නමින් පාප්ධූරයට පත් වෙනවා.

ඉන්පසු පත්වූ Gregory X පාප්තුමා ධූරයට පෙර තාපසතුමෙක් වෙද්දි Urban IV, Urban V,  Urban VI යන තිදෙනාමත් කාදිනල් ධූරය නොදරා පාප්ධූරයට පත්වූ පියතුමන්ලා. මේ සියලුම කාදිනල් නොවන පත්වීම්වලට හේතුවී ඇත්තෙ ප්‍රංශ හා ඉතාලි කාදිනල්වරුන්ගේ බෙදීම් නිසා කාදිනල්වරුන් අතරින් කිසිවෙකුටත් 2/3 නොලැබී යාම.

දැන් කියන්නම්  Celestine V පාප්තුමාගේ කතාව. කට්ටියට ලිපිය එපාවෙලාද ඉන්නෙ? එපාවෙලා නැත්නම් දිගටම කියවමු.

බෙනදිකානු( Benedictine) තාපසයෙක්

Pietro Angelerio කියන පොඩි කොලුවා ඉපදෙන්නෙ බටහිර ඉතාලියෙ දුෂ්කර ගම්මානයක. ගම්මානෙ තියෙන දුෂ්කරතාවලට තවත් දුෂ්කරතා එක්කහු කරන්නේ කොලුවාගේ තාත්තා කොලුවට යමක් කමක් තේරෙන කාලෙදිම මිය ගිය නිසා. තම පවුලෙ බර කරට ගන්න කොලුවා ගොවිතැනට බහිනවා. ඒත් තමුන්ගේ දරුවට ගොවියෙකුට එඬේරෙකුට වඩා හොඳ අනාගතයක් තියන බව දකින අම්මා කොලුවාව අධ්‍යාපනය වගේම ආගමික පැත්තට යොමු කරෝනවා. අම්මාගේ උත්සාහය නිසාම මේ කොලුවට පුලුවන් වෙනවා අවුරුදු 17දීම බෙනදිකානු( Benedictine) තාපසයෙක් වෙන්න. බෙනදිකානු කියන එක නොතේරුනානම් ඒ කියන්නෙ පැවිදි වරුන් අතර තියෙන නිකායක්. තාපසයෙක් කියන්නෙ කවුද කියලා අමුතුවෙන් කියන්න ඕනෙ නෑනෙ.

Pietro තාපසතුමාගේ අදහස වුනේ ජනශූන්‍ය පැත්තකට ගිහිල්ලා තනියම ධාර්මික ජීවිතයක් ගෙවන්න. ඒක නිසා තමුන්ගේ තාපසාරාමය අතෑරලා කඳුකරයේ දුෂ්කර ලෙන්වල වාසය සඳහා යනවා. මේ විදිහට කාලය ගතවී යන අතරෙ තමයි එවකට හිටපු පාප්තුමා ස්වර්ගස්ථ වෙන්නෙ. මම කලින් ලිපියෙ කිව්වා වගේ ඉන්පස්සෙ තියෙන්නෙ හැකි ඉක්මණින් අලුත් පාප්තුමෙකු පත්කරගන්නනෙ. නමුත් එවකට හිටිය කාදිනල්වරුන් අවුරුදු 3ක් ගතවනතුරුත් නව පාප්තුමෙකු පත්කරන්නේ නෑ.

මේ නිසාම Pietro තාපසතුමා හැකි ඉක්මනින් පාප්තුමෙකු පත්කරන ලෙස දන්වා කාදිනල්වරුන්ට ලිපියක් එවනවා . ලිපිය කියවන කාදිනල්වරු අතරෙ ප්‍රධානියාට හොඳටෝම තරහා යනවා.. මම හිතන්නෙ හරියට පැහැදිලි නැතත් පාප්තුමෙකු පත්කිරීමට නොහැකි මොකක් හෝ හේතුවක් තියෙන්න ඇති. ඊටපස්සෙ තමා හොඳම ටික වෙන්නෙ.
 
ලිපිය කියවා තරහා ගන්නා කාදිනල්වරුන්ගේ ප්‍රධානියා "මම Pietro ව මීළඟ පාප්තුමා හැටියට පත් කරමි " කියලා කියනවා. පාප්තුමෙකු පත්කරගැනීමට නොහැකිව ලතවුනු අනික් කාදිනල්වරුත් එකහෙලාම ඒක අනුමත කරනවා. මම කලින් ලිපියෙ කිව්වනෙ ඊට පස්සෙ කැමැත්ත අහන්න යනවා කියලා. කැමැත්ත අහන්න කට්ටිය ආවම තමයි Pietro තාපසතුමාට තරු විසික්වෙන්නෙ. එතුමා ගත්කටටම බෑ කියනවා. හුදකලා ශාන්ත ජීවිතයක් ගතකරන්න කඳුකරයේ ගල්ලෙනක ඉන්න එතුමා පාප්ධූරය බාරගන්න කැමති වෙන්නෙ නෑනෙ.

බලෙන් ඔටුනු පැළඳීම

ඒත් කාදිනල්වරුන්ගෙන් බේරීමක් ලැබෙන්නේ නෑ. බැරිමතැන Pietro හොර රහසේම ඉන්න තැනින් අතුරුදහන් වෙනවා. ඒත් කාදිනල්ලාත් වැඩේ අතහරින්නේ නෑ. නේපල්ස්වල රජ්ජුරුවන්ගෙනුත් හංගේරියාවෙ රජ්ජුරුවන්ගෙනුත් ඉල්ලාගත් හේවායො දාලා කැලේ පීරනවා. කොහොම හරි අන්තිමේදී Pietro ව කොටුවෙනවා. බලෙන්ම උස්සන් ඇවිත් Celestine V පාප්තුමා ලෙස අභිෂේක කරනවා.

බලාත්කාරයෙන් පටවන ලද පාප්ධූරය මාස5ක් ගෙවන එතුමා එයින් සැනසීමක් නැතිතැන  පාප් ඇඳුම් ඉවත්කර දාලා නැවතත් තමුන් බලාපොරොත්තුවන හුදකලා දුෂ්කර ජීවිතයට හැරී යනවා. ඊළඟට පත්වන්නේ Boniface VIII පාප්තුමා. එතුමා හිතන්නෙ Celestine V පාප්තුමා පාප්ධූරය බාල්දු කළා කියලා. මේ නිසාම එතුමාව අල්ලන් එන්න සොල්දාදුවෝ යවනවා. කට්ටි පැනීම් කිහිපයකට පස්සෙ Celestine V නැවතත් අතඩංගුවට පත්වෙනවා.

ෆුමෝන් මාළිගාව

ඉන්පසු එතුමාට සිද්ධවෙන්නෙ මියයනතුරු ෆුමෝන් මාළිගාවෙ  (castle of Fumone) දුක් විඳින්න. මිය ගියේ මාස දහයක් තිස්සෙ අපිරිසිදු වාතය ආශ්වාස කිරීමෙන් යයී සැළකුනත් බොහෝ දෙනා කියන්නෙ Boniface VIII විසින් එතුමාව මරා දමන්න ඇති කියලා.  එතුමාගෙ හිස් කබලෙ විශාල සිදුරක් තිබෙනවාලු.

අත්තනෝමතික කාදිනල්වරුන්ගේ හා පාප්වරයෙක්ගේ ක්‍රියානිසා මරණයට පත්වූ  එතුමාව කතෝලික සභාව විසින් ශුද්ධවරයට ඔසවා තිබෙනවා. ඒ එතුමාව උසස් කිරීමටත් Boniface VIII ව පහත් කිරීමටත්. ගීතක නිතරම මතක් කරන Angels & Demons පොතේත් මෙතුමා ගැන තියනවාලු.

මේ ලිපිය පටන් ගත්තෙම පාප්තුමාගෙ රාජ කකුධ භාණ්ඩ ගැන කියන්න. ඒත් දිග වැඩි වුනානෙ. ඒ කියන්නෙ පාප්තුමා 4ක් තියෙනවා.

ප.ලි.: කලින් මම බෙනදිකානු තාපසවරයෙක් කියලා වැරදි පින්තූරයක් දාලා තිබුනෙ. එය නිවැරදි කළ ලෝරන්ස් පියතුමාට මාගේ ස්තුතිය.