ඉබි මස් උයන අලුත් ක්‍රමයක්

ඔයාලට මතකද මම කාලෙකට කලින් මම දුටු කොටි කියලා කතාවක් ලිව්වා. බලපු නැති කෙනෙක් ඉන්නවානම් මම දුටු කොටි එකෙන් පටන් අරන මම දුටු කොටි 2, මම දුටු කොටි 3, මම දුටු කොටි 4, මම දුටු කොටි 5ත් කියවලා බලන්න. ඒත් අද ලිපියෙන් කියන්නෙ මම දුටු කොටියෙක් ගැන නෙමෙයි, ඉබ්බෙක් ගැන. 

ඕගොල්ලො මම දුටු කොටි හතර කියෙව්වානම් ඒකෙ කමෙන්ටුත් කියෙව්වානම් මතක ඇතිනෙ ඇනෝ කෙනෙක්, සෙන්නා, ඔබා මාමා වගේ කීපදෙනෙක්ම ඇහුවා එකම ප්‍රශ්නයක්. මම ඉතින් උත්තරේ නොදී පොඩ්ඩක් හිටියෙ දන්න ඇත්තෙක් හරි උත්තරේ දෙයිද බලන්න.  කොහෙද කවුරුත් නෑ. පස්සෙ මම පොඩි උදව්වකුත් කරා. ඒත් ඒකත් ගණන් අරගෙන තිබුනෙ නෑනෙ.  ඉබිමස් කන බව අහුවෙයි කියලද මන්දා? :) ඒ ගමන මාත් උත්තර දෙන එක අතෑරියා. ඒත් සෙන්නා දිගින් දිගටම අහපු නිසා ඒ ප්‍රශ්නෙට උත්තරේ තමයි අද දෙන්න යන්නෙ. ඊට කලින් පොඩ්ඩක් වටේ තලලම ඉමු නේද?.

ඉබි බිත්තරේ

ඉබ්බා කියන්නෙ උභය ජීවියෙක්.  ඒ කිව්වෙ දිය ගොඩ දෙකේම ඉන්න සතෙක්. කැස්බෑවගෙ හොඳම යාලුවෙක්. (ඉබ්බගෙයි කැස්බෑවගෙයි වෙනස දන්නවා ඇතිනෙ) ඉබ්බගෙ ගෑණු සතා හෙවත් ඉබ්බි දාන බිත්තරේකින් තමයි ඉබි පැටව් එළියට එන්නෙ. එක පාරකට බිත්තර 1ත් 30ත් අතර ගානක් දානවාලු. වැලි පොළවේ හාරපු ගුලකට දාන බිත්තර දවස් 60ක් විතර ගියාට පස්සෙ බිඳිලා ඉබි පැටව් එළියට එනවලු. බලන්නකො පින්තූරෙ. ඉතින් ඔය විදිහට එළියට ආපු ඉබ්බෙක් ජීවත් වෙන්නෙ මුල් දවස් ටිකේ බිත්තරයේ ඉතුරු කොටස් වලින්ලු ඊටපස්සෙ පණුවො, දළඹුවෝ, ජලජ පැළෑටිලු කන්නෙ. 

ඉබි පැටියා හා කාසිය

යෝධ ඉබ්බෙකුට බිම ඇවිදිනවනම් යන්න පුලුවන් උපරිම වේගය පැයට මීටර් 270යිලු.  ඔයාලා දන්නවා ඇතිනෙ තාරකා ඉබ්බා, ගල් ඉබ්බා, වැටකෙයා ඉබ්බා, කිරි ඉබ්බා වගේ විවිධ නම් වලින් ඉබි වර්ග ඉන්නවා කියලත්. මගෙ කලින් ලිපියෙදි මම මතු කරපු කාරණාවක් තමා ඉබ්බා කියන්නෙ මිනිසාට සාපේක්ෂව දිගු කල් ජීවත් වන සතෙක් විත්තිය. අනිත් කාරණා පැත්තම තිබ්බත් මිනිසාගේ දිව පිනවීම වෙනුවෙන් අවුරුදු ගානක ජීවිතයක් හිමි ඉබ්බාව විනාශ කිරීම නම් අපරාධයක්. 

 ඉබ්බාගේ දිගු කාලීන ජීවිතේ ගැන කියද්දි වැඩිපුර ජීවත්වෙලා කප් ගහපු ඉබ්බෝ කීපදෙනෙක්ම ඉන්නවා. ටුයිමලිලා කියන්නේ ඒ වගේ ඉබ්බෙක්. 1777 දී කපිතාන් ජේම්ස් කුක් (අඳුනනවා ඇතිනෙ) ටොන්ගා වලට යද්දි රජ පවුලට තෑග්ගක් විදිහට ඉබි පැටියෙක් දීලා තියෙනවා. ඉතින් මේ ඉබි පැට්ටා කාලා කාලා ලොකු වෙලා මැරිලා තියෙන්නෙ 1965දි . ඒ කියන්නෙ ඌ අවුරුදු 188ක් ජීවත් වෙලා. 

මේ ඉන්නෙ අද්වයිත

නැගෙනහිර ඉන්දියා වෙළඳ සමාගමේ ජෙනරල් රොබට් ක්ලයිව්ට ඉබ්බෙක් හම්බෙනවා බොහෝ කාලෙකට ඉස්සර. මේ ඉබ්බා පස්සෙ කාලෙක කල්කටාවෙ සත්තුවත්තකට හම්බෙලා 2006 වෙනකන් ජීවත් වෙලා තියෙනවා.  මුගෙ නම් අදිවයිත. වයස ගණනය කිරීම්වලින් හෙලිවන පරිදි මූට අවුරුදු 255ක් වෙනවාලු. අනිත් කෙනා හැරියට්. මෙයා ගැන නම් ඕගොල්ලො දන්නවා ඇති. අර අපි වඳුරගෙන් පැවතෙන්නෙ කියපු මාමා ගැලපගෝස් දූපත් වලින් තමයි හැරියට්ව අරන් ඇවිත් තියෙන්නෙ. උපතින් අවුරුදු 175කට පස්සෙ 2006දී හැරියටුත් වැලිගම්පිටි යනවා. ජොනතන් කියලා ඉබි පොරක් නම් අවුරුදු 176ක් වෙලත් තාම යහතින් ඉන්නවලු. 

ඕන්න දැක්කනෙ ඉබ්බන්ගෙ ආයුෂ.  වටේ තැලුවා ඇතිවගේ නම් නවත්තමු. ප්‍රශ්නෙට උත්තරේ දෙන්නත් ඕනනෙ. 

මේ ඉන්නෙ ජොනතන් 1900දි

උපුටා ගැනීම :

අවුරුදු දෙසීයක විතර ආයු කාලයක් තියෙන ඉබ්බෙක් තමුන්ගෙ දිව පිනවන්න මරාදැමීම නම් හරිම අපරාධයක්. ඉස්සර අපේ ගම් පළාත්වලත් ඉබිමස් කාලා තිබුනා. ඒක නැවතිලා තියෙන්නෙ මීට අවුරුදු ගණනාවකට කලින් ගමේ ඉස්කෝලෙට ආපු ගුරුවරයෙක් නිසා. ඉස්කෝලෙ පාඩමේදි ඉබ්බා ගැන ඇදිලා ආපු වෙලාවක සර් අහලා තියෙනවා මෙහෙම. "කෝ ගෙදර ඉබිමස් උයන ඉබිමස් කන ළමයි ඉන්නවානම් අත උස්සන්න"

ළමයි බොහෝදෙනෙක් අත ඉස්සුවලු. "මම ඔයාලට කියලා දෙන්නම් ඉබිමස් රහට උයන ක්‍රමයක්. ගෙදර ගිහින් අම්මලාට කියලා උයලා බලන්න. "

දැන් සර් උගන්නනවා ඉබිමස් උයන්න. "ඉබ්බා ගෙදර ගෙනාවට පස්සෙ මරන්න ඉස්සෙල්ලා අනිත් පැත්ත හරවන්න. ඊට පස්සෙ දියකරපු ලුණු පොල්කට්ටක් විතර ඉබ්බගේ හිල් පහෙන්. ඒ කිව්වෙ ඔලුවෙනුයි කකුල් හතරෙනුයි වක් කරන්න. ඊට පස්සෙ වෙනදා උයන විදිහටම උයලා ගන්නකො"

එදායින් පස්සෙ නෙමෙයිලු ගමේ කවුරුත් ඉබිමස් කෑවෙ. මෙතන ඉබිමස් කන අය ඉන්නවානම් ඔය ක්‍රමේට උයලා බලන්න. හැබැයි ඉබිමස් වලින් ඉන්ජක්සන් කට්ටක් නැමෙන තරම් හයිය මස් ගොබ ලැබෙනවා කියන එක නම් ප්‍රසිද්ධ කතාවක්.

උපුටා ගැනීම අවසන්...

ඉබ්බා ඉන්නෙ නිතරම තෙතමනය තියෙන තැන්වලනෙ. ඔය තැන්වලම ජීවත්වෙන තවත් සතෙක් තමා කූඩැල්ලා කියන්නෙ. ඉබ්බාගේ ඇඟ අස්සටවෙලා ලේ බිබී කූඩැල්ලෝ සෑහෙන්න ඉන්නවාලු. ළමයි ලුණු දැම්මම වෙලා තියෙන්නෙ කූඩැල්ලො බුරුතු පිටින් පැනලා දිවීම. මීට කලින් ඉබිමස් කියලා කූඩලු මසුත් ඇදලා ඇරිය අය එදායින් පස්සෙ නෙමේලු ඉබ්බෙක් දිහා අහැක් ඇරලා බැලුවෙ.

ප.ලි :  මම අලුත් වැඩක් කරන්න යනවා. ගාන්ධිතුමා හා සීනි කථාව ආදර්ශයට අරන් හරි ගියාම කියන්නම්.