රබර් වත්තක් මැද පිහිටි තේවත්ත බැසිලිකාව

තවත් ඉරිදා උදෑසනක්. මම කලින් පෝස්ට් වල කිව්වා වගේ දැන් හැම ඉරිදා දවසක්ම පාහේ පවුලේ ගමන් බිමන් වලට වෙන්වෙලා. ඉතින් මේ ඉරිදාත් අපේ සූදානම තවත් සුන්දර තැනක් බලා ගමනේ යෙදෙන්න. මෙදා ගමනාන්තය වෙලා තිබුනේ රාගම, තේවත්තෙ ලංකාවෙ අප ස්වාමිදුවගේ බැසිලිකාව. කොළඹ මීගමු පාරෙ කොළඹ ඉඳන් එද්දි හම්බෙන මහබාගෙ හන්දියෙන් දකුණට හැරෙන්න ඕනා. ඊටපස්සෙ රාගම දුම්රිය නැවතුම්පොළ පහුකරලා වමට හැරිලා කිලෝමීටරයක් යද්දි තේවත්ත බැසිලිකාව හමුවේවි.  GPS බලලාත් පාර හොයාගෙන එන්න පුළුවන්. මම ගොඩාක්ම සවුත්තු උනෙත් මේ පාර හොයාගෙන යන්න ගිහින් තමයි. ඔන්න කෝකටත් ගියලා ගූගල් අයියගෙන් ඉල්ලගත්තු සිතියං කෑල්ලකුත් එල්ලුවා.

තේවත්තේ බැසිලිකාව එහෙම නැත්නම් කටවහරෙන් කිව්වොත් තේවත්ත පල්ලිය කියන්නෙ ලංකාවෙ තියෙන එකම බැසිලිකාව ඒවගේම ලංකාවේ තියෙන ප්‍රමාණයෙන් විශාලම දේවස්ථානය. තේවත්ත පල්ලිය අවට සිරි නරඹලා එන්න කිතුනු නොකිතුනු කාටවත් තහනමක් නෑ. මේ පෝස්ටුව කියෙව්වට පස්සෙ ඔයාලටත් ඒ පැත්තෙ යන්න හිතුනොත් ගිහින් බලලා එන්න. ඒකට කාගෙන්වත් තහනමක් නෑ. වන්දනා ස්ථානයක හැසිරිය යුතු ආකාරය දන්න ඕනෑම කෙනෙකුට එතන විවෘතයි.

තේවත්ත පල්ලිය (පින්තූරය මෙතනින්)

"බැසිලිකාව කියන්නෙ මොකක්ද?" කියන ප්‍රශ්නය සමහරුන්ගෙ හිතට ඇවිල්ලා ඇති. මතකද? මම එක එක වර්ගයේ ගොඩනැඟිලි ගැන කලින් ලිපියක් ලිව්වා. ඒක කියවපු අයට නම් මතක ඇති. ලිපිය කියවපු අයට මතක් වෙන්නත් නොකියවපු අයට දැනගන්නත් එක්ක මම කියන්නම්කො බැසිලිකාවක් කියන්නෙ මොකක්ද කියලා. ඉතාම ඈත අතීතයේදී රෝමයේ පොදු කටයුතු සඳහා භාවිතා කරපු විශාල ගොඩනැඟිලි තමයි මුලින්ම බැසිලිකා විදිහට හඳුන්වලා තියෙන්නෙ. ඒත් පසුකාලීනව රෝම අධිරාජ්‍යයා කතෝලික ආගම වැළඳ ගැනීමත් එක්ක විශාල කතෝලික දේවස්ථාන බැසිලිකා නමින් හඳුන්වන්න පටන් අරන් තියෙනවා. සමහරවිට ඒ තිබ්බ පොදු ගොඩනැඟිලි දේවස්ථාන බවට පත් උනාද කියන්නත් බෑ.

කොහොමවෙතත් ලෝකයේ පසුකාලීනව ඉදිවන විශාල දේවස්ථානත් බැසිලිකා නමින් නම්වෙනවා. නමුත් ඒ සඳහා පාප්තුමාගේ විශේෂ අවසරයක් ඕනෑ. දැනට මේ විදිහට බැසිලිකා 1000ක් විතර ලෝකයේ ඉදිවෙලා තියෙනවා. ඒ අතරින් එකක් තමයි අපේ තේවත්තේ බැසිලිකාව. ඒක ලෝක කතෝලික සභාව තුළ ලංකාවෙ නියෝජනයක් වගේ.

එහෙනම් ගමනෙ විස්තර බලමුකො. අපේ ගෙදර ඉඳන් තේවත්ත පල්ලියට මහ දුරක් නැති නිසා එච්චර උදෙන්ම ගමන පිටත් වීමේ සූදානමක් තිබුනේ නෑ. ඇරත් පරිසරයම වෙලාගත් වැහි මන්දාරම් ගතිය නිසා පවුලේ අයත් ගමනට අදිමදි කරන ආකාරයක් පෙනෙන්නට තිබුනා. ඒත් මගේම පෙරැත්ත කිරීමෙන් ලෑස්ති බෑස්ති වෙලා කට්ටිය එළියට බහිනකොට උදේ නමය හමාරටත් කිට්ටුයි.

තේවත්ත පල්ලිය කියන්නෙ අපිට නුහුරු තැනක් නෙමේ. මතකනෙ රබර් වතුගානෙ කරක් ගහපු අපේ ළමා දිනය. ඒක නිසා පාර තොට පිළිබඳ දෙගිඩියාවක් තිබුනේ නෑ. ඒත් කෙටිම පාරෙන් යාමේ ලෙඩේ හැදුනා. කලින් කිව්වා වගේ GPS අයියා හොඳටම වද දුන්නෙ මේ ගමනෙදි තමයි. කොහොමහරි කැරකිලා කැරකිලා තේවත්තේ පල්ලියේ මායිම් පේන්න ගන්නකොට වෙලාව උදේ දහයාමාරට විතර ඇති.

අපි තේවත්තට ළඟා වුනේ මල් වැස්සකුත් අරගෙන. ගිනි කාෂ්ඨක අව්වේ පවා ගිම් නිවාලමින් සිසිලස සදන තේවත්ත පරිසරය හිරිපොද වැස්සේදී ගෙනෙන සිසිලස, ලස්සන, නිස්කලංක බව කියා නිමකරන බෑ. ඒ වැස්සේ තෙමෙන්නට අපට අවකාශ නොලැබුනේ පෞද්ගලික වාහනයක පැමිණි නිසා. ඒ නිසාම පල්ලිය දක්වා වැටී තිබූ පියගැටපෙළේ එහා මෙහා පනිමින් ලැබූ වින්දනයද අහිමි උනා. මැසොන් අගරදගුරු තුමාගෙත් තෝමස් කුරේ කාදිනල් තුමාගෙත් පිළි රූ අසලින් හැරී දේවස්ථානයේ දොරටුව දක්වාම අපි ධාවනයේ යෙදුණා. වාහනයෙන් බැස්ස අපි කෙලින්ම දේවස්ථානයට ඇතුළු උනා. ඒ දහවල් එකොළහට ආරම්භ වීමට තිබූ දිව්‍ය පූජාවට සහභාගි වීමේ බලාපොරොත්තුවෙන්.

දිව්‍ය පූජාව ඉවරවෙනකම් පොඩ්ඩක් අතීතයේ රවුමක් ගිහින් එමුද? 1940 වර්ෂය වෙනකොට මුළු ලෝකය දෙවන ලෝක යුද්ධයේ ගිනිදැල් වලින් වෙලීයමින් තිබුනා. කට්ටියට මතකත් ඇති. නෑ.. නෑ.. ඒ ගැන කියෝලා ඇති. එවකට බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයේ යටත් විජිතයක් මෙන්ම උපාය මාර්ගික අතින් වැදගත් ස්ථානයක පිහිටි ලංකාවටද යුද්ධයේ බලපෑම් එල්ලවෙමින් තිබෙන්නට ඇති. යුද්ධය ලංකාවටත් පැතිරුනොත් ඉන් වන හානිය දකින එවකට ලංකාවේ අගරදගුරු තැන්පත් මේරි මැසොන් හිමිපාණන් දේව මෑණියන් ඉදිරියේ භාරයක් වෙනවා. ලංකාව දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් බේරාදුනහොත් දේව මෑණියන් වෙනුවෙන් බැසිලිකාවක් ඉදිකොට, දේව මෑණියන්ව 'ලංකාවේ අප ස්වාමිදූ' නමින් අභිෂේක ගැන්වීමට ඔහු පොරොන්දු වෙනවා.

දේව මෑණියන්ව 'ලංකාවේ අප ස්වාමිදූ' නමින් අභිෂේක ගැන්වීමට?? ඒ ගැන පැහැදිලි කිරීම මෙහෙමයි. දේව මැණියන් කියන්නෙ ජේසුස් වහන්සේගේ මව වෙච්ච මරියතුමියට. අතීතයේ පටන්ම විවිධ නාම වලින් දෙව්මවුන් හඳුවමින් එතුමියට ගෞරව දැක්වීම සම්ප්‍රදායක් බවට පත්ව තිබෙනවා. ශු. ජපමාල මෑණියෝ, පාතිමාවේ අප ස්වාමිදූ, ලූර්දුවේ අප ස්වාමිදූ වැනි නම් එසේ යොදාගන්නා නම් වලට උදාහරණ ලෙස දක්වන්න පුළුවන්. මෙසේ අභිසෙස් කිරීමේදි ඒ නමටම ගැළපෙන විවිධ සංකේත යොදා ප්‍රතිමා සකස් කිරීමත් සම්ප්‍රදායක්. ඉතින් ලංකාව යුද්ධයෙන් බේරාදීමට ගරු කිරීමක් වශයෙන් තමයි දේව මෑණියන් 'ලංකාවෙ අප ස්වාමිදූ' වශයෙන් නම් කරන්න පොරොන්දු වෙන්නෙ.

කාලය ගත වෙලා දෙවන ලෝක යුද්ධය නිමාවට පත් වෙනවා. සිතූ පැතූ ලෙස ලංකාව යුද්ධයෙන් ගැළවීමත් එක්ක පොරොන්දු ඉටුකිරීමේ කාලය එළඹෙනවා. මේරි මැසොන් හිමිපාණන් රෝමය බලා පිටත්වෙන්නෙ බැසිලිකාව ඉදිකිරීම සඳහා පාප්තුමාගේ නිල අවසරය ලබා ගන්න. නිසි අවසරය ලැබුනත් එය සම්පූර්ණයෙන් ක්‍රියාත්මක වෙනු දැකීමට එතුමා ජීවත්වන්නේ නෑ. ඒ කාර්‍යය ඉදිරියට ගෙන යන්නේ එතුමන්ගෙන් පසු පත්වූ තෝමස් කුරේ කාදිනල් තුමා විසින්. ඔවුන් දෙදෙනාට කරන උපහාරයක් වශයෙන් තමයි දෙදෙනාගේම පිළිරූ දේවස්ථානයට එන මඟ ඉදිකර ඇත්තේ.

ලංකාවෙ අප ස්වාමිදූ (පින්තූරය මෙතනින්)

බැසිලිකාව සඳහා අවසර ලැබුනු පසු එයට සුදුසු ඉඩමක් හොයන අතර තමයි තේවත්ත පල්ලිය ඉදිරිපිට (බැසිලිකාව නොවේ. බැසිලිකාව ඉදිරිපිට ඇති කුඩා දේවස්ථානය ) තිබූ 'ඔරේන්ජ් හිල්' නම් රබර් වත්ත විකුණන බව ආරංචි වන්නේ. බැසිලිකාව ගොඩනැඟීම සඳහා එය මනරම් ස්ථානයක් බව දකින අගරදගුරුතුමා එය මිලට ගන්නවා. ඉන්පසු කඩිනමින් බැසිලිකාව ඉදිකිරීමේ කටයුතු ආරම්භ වෙනවා.

බැසිලිකාව ඉදිවෙමින් පැවතෙන අතරේම ලංකාවේ අප ස්වාමි දුවගේ පිළිරුවද නිර්මාණය උනා. පෘතුගාලයේ පාතිමාවේ අප ස්වාමිදූ ප්‍රතිමාව නිර්මාණය කළ ශිල්පියාම එය සිදු කළ අතර නා මල් කිනිත්තක් දෙපා මුල රැඳවුනේ ශ්‍රී ලාංකික අනන්‍යතාවය පෙන්නුම් කිරීමටයි. ඒ වනවිට නා ගස ලංකාවේ ජාතික වෘක්ෂය ලෙස නම්කරලාවත් තිබුනේ නෑලු.

මධ්‍යහන දොළහා වෙද්දි දිව්‍ය පූජාව අවසාන උනා. දහවල් ආහාර ගන්නා වෙලාව වුවත් අප කෙටි ආහාරවෙලකින් සප්පායම් උනේ පරක්කුවෙලා උදේ කෑම ගත්තු නිසා. පල්ලියට පැත්තකින් පිහිටි අවන්හල වගේම අසල පිහිටි කන්‍යාරාමයෙන් පවත්වාගෙන යන අවන්හලත් වන්දනාකරුවන්ට බොහෝම ප්‍රයෝජනවත්. කන්‍යාරාමයේ අවන්හල අපේ සිත්ගෙන තිබ්බෙ පූප සෑදීමෙන් ඉතිරිවන කොටසුත් කන්‍යාරාමය තුළම නිපදවූ වයිනුත් අලෙවියට තබා ඇති නිසාමයි. පූප සෑදීමෙන් ඉතිරිවෙන කොටස්වලට ඇති අධික ඉල්ලුම නිසා ඒවා ලබාගත හැක්කේ සතියේ එක් දිනයක පමණක් බව දැනගන්නට ලැබුනා.

කෙටි ආහාරයෙන් පසු වැහි පොද අස්සේම අපි ඔබ මොබ ගියේ පරිසරයේ සුන්දරත්වය විඳගැනීමේ බලාපොරොත්තුවෙන්මයි.
 

කතාවෙ ඉතිරි කොටස තව ටික දවසකින් කියන්නම්කො...